عدسی یکی از غذاهای اصیل ایرانی است که تقریبا در تمامی نقاط کشور ما طرفدار داره و بسیار مقوی، سالم، ساده و کم هزینه است. عدسی در هر سه وعدهی غذایی و حتی به عنوان میانوعده نیز استفاده میشود. یعنی عدسی را هم میتوان به مقدار کم به عنوان پیش غذا یا میانوعده و هم با حجم بیشتر به عنوان غذای اصلی مصرف کرد. اما عدسی معمولا صبحانهی فصل سرماست. زیرا گرم و انرژیبخش است و دوای سرماخوردگی نیز هست. پخت عدسی لعابدار و خوشطعم رب اط نکات ریزی دارد که با رعایت آن عدسی رباط خوشمزهترین شده.
عدسی رباط غذای کامل و مقوی است که دارای ویتامین b بوده که انرژی افراد را دو چندان میکند و میتوان این غذا را جایگزین وعده شام کرد. عدسی رباط دارای ویتامینهایی مثل ب و منیزیم بوده که انرژی افراد را دو چندان می کند.این غذای با ارزش در تنظیم قند خون و جریان قند خون بسیار موثر بوده و بر سیستم گوارشی و قلب نیز تاثیر بسزایی دارد. عدسی در جلوگیری از بروز بیماریهای گوارشی مانند سندروم و التهاب رودهای نقش بسیار مهمی دارد.
عدس خوراکی شگفت انگیز
عدس برای سلامتی بسیار مفید است. عدس سرشار از پروتئین گیاهی، پتاسیم، فیبر، ویتامین ها و مواد معدنی نظیر ویتامین B9 و اسید فولیک می باشد. از فواید عدس میتوان به بهبود دستگاه گوارش، کاهش فشار خون، و درمان دیابت اشاره کرد. همچنین عدس از مواد غذایی خون ساز است و باعث درمان کم خونی میشود.عدس از دانههای خوراکی است و به خانوادهی حبوبات تعلق دارد. این دانه معمولا به صورت دو بخش جدا درون یک پوسته قرار گرفته است. نام علمی آن Lens culinaris است. عدس یکی از قدیمیترین منابع غذایی شناختهشده است که بیش از ۹۰۰۰ سال قدمت دارد.عدس سرشار از پروتئین است و منبع پروتئینی ارزانقیمتی محسوب میشود. همچنین حاوی اسیدهای آمینهای مانند ایزولئوسین و لیزین است. عدس ریزمغذیهایی مانند انواع ویتامینها و مواد معدنی نیز دارد.عدس سرشار از گیاه مغذی و فنولهاست. هر دوی این مواد شیمیایی ارگانیک برای سلامت بدن بسیار مفید هستند.
از همان دوران شروع کشاورزی، عدس کشت میشده و از آن زمان تاکنون به بخشی از رژیم غذاییمان تبدیل شده است. از فواید عدس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تولید ماهیچه
اندامها و ماهیچههای ما برای رشد و ترمیم به پروتئین نیاز دارند. عدس، بهویژه عدس جوانهزده، حاوی تمام اسید آمینههای ضروری است که بدنمان برای ساخت ماهیچه و عملکرد خوب بدن لازم دارد. - کنترل دیابت
در بررسیهای محققان مشخص شده است که از میان تمام گروههای مختلف غذایی، حبوبات بیش از همه، حاوی فیبر رژیمی هستند. عدس، مانند لوبیا و نخود، متعلق به خانوادهی حبوبات است. فیبر رژیمی این مواد غذایی، مانند عدس به کنترل سطح قند خون کمک میکند. همچنین فیبر رژیمی سرعت جذب غذا بهوسیله خون را کند میکند و سطح قند خون را ثابت نگه میدارد. - بهبود گوارش
ازآنجاییکه عدس حاوی فیبر رژیمی فراوانی است، اگر بهطور مرتب مصرف شود، باعث بهبود وضعیت گوارش میشود. همچنین حرکت روده را راحت میکند و درنتیجه از یبوست میکاهد. - سلامت قلب
عدس، بهدلیل اینکه حاوی مقدار ناچیزی چربی است، منبعی ایدهآل از پروتئین است که میتوان آن را بدون نگرانی از چربیهای اضافی، مصرف و سلامت قلب را تأمین کرد. همچنین عدس حاوی منیزیم است که در بهبود ماهیچههای قلبی-عروقی مؤثر است و فشار خون را پایین میآورد. - پیشگیری از تصلب شریان
بنابر بررسیهای محققان، مصرف عدس، آنتی اکسیدان قابل توجهای برای بدن فراهم میکند و بدین ترتیب از احتمال بیماری تصلب شرایین میکاهد. همچنین این آنتیاکسیدانها نقش مهمی در خنثیسازی رادیکالهای آزاد دارند و از صدمات سلولی و ژنی که منجر به پیری میشود، پیشگیری میکنند. - پیشگیری از سرطان
محققان متوجه شدهاند که لکتین (lectin) گیاهی، نوعی پروتئین گیاهی که در خوراکیهایی مانند عدس، گندم، بادام زمینی، نخود و سویا پیدا میشود، تأثیری عالی روی سلولهای سرطانی دارند. در حقیقت لکتین با سمی کردن سلولهای سرطانی، آنها را وارد مرحله خزانیاختهای میکند. خزانیاختهای بهگونهای از مرگ سلولی میگویند که طی فرایند مرگ برنامهریزیشده سلول صورت میگیرد. این ویژگی لکتین باعث میشود که بهطور بالقوه، مانع رشد سلول های سرطانی را بگیرد. - سرشار از اسید فولیک
عدس غنی از ویتامین ب-کمپلکس، مانند فولات یا اسید فولیک است. مصرف اسید فولیک در زنان باردار، برای پیشگیری از تولد کودک ناقص، مفید است. بنابر بررسیهای محققان، نبود اسید فولیک کافی اغلب باعث نقص در لولهی عصبی جنین میشود. همچنین فولات موجود در عدس به تشکیل سلولهای قرمز خون کمک میکند و نقش مهمی در حفظ مقدار هوموسیستئین در بدن دارد. این ترکیب شیمیایی در برابر پرفشاری خون و صدمه به DNA که منجر به سرطان میشود، مؤثر است و به حفظ سلامت بدن کمک میکند. - کنترل وزن
بررسیها نشان داده است که مصرف مرتب عدس با افزایش احساس سیری، به کنترل وزن کمک میکند. - سیستم عصبی سالم
تا مدتها تصور بر این بوده است که ریزمغذیهایی مانند ویتامینها و مواد معدنی روی عملکرد مغز اثری ندارند. اما تحقیقات بیشتر نشان داد، وجود ویتامینها و مواد معدنی برای عملکرد مغز به یک اندازه مهم است. بنابر تحقیقی که محققان انجام دادند، ویتامینها و مواد معدنی موجود در عدس برای بهبود عملکرد مغز بسیار مفیدند. - محتوای فراوان آهن
عدس حاوی مقدار بسیار زیادی آهن است که برای تولید هموگلوبین کافی در بدن، ضروری است. با مصرف یک فنجان عدس (۲۰۰ گرم) در روز میتوان ۳۶ درصد از آهن روزانهی بدن را تأمین کرد. - بهبود فعالیت الکترولیتی
پتاسیم بهعنوان یکی از مواد معدنی موجود در عدس برای فعالیت الکترولیتی بدن نسبت به سدیم، جایگزین بهتری است. بسیاری از بیماریها به مقدار بسیار زیاد سدیم و البته پتاسیم کم در بدن مربوط هستند. پتاسیم، علاوهبر فعالیت بهعنوان الکترولیت، برای عملکرد اندامهایی چون قلب، مغز و کلیه نیز مفید است. - بهبود سوختوساز
عدس منبع خوبی از انواع ویتامینها، مانند ویتامین B3 است که نقش مهمی در بهبود وضعیت دستگاههای گوارش و عصبی دارد. این ویتامین فواید دیگری ازجمله کنترل کلسترول، کاهش خطر بیماریهایی مانند آلزایمر، آب مروارید، پوکی استخوان و دیابت نیز دارد.